داریوش فرهنگ و تجربیات سانسور در سینما و تئاتر ایران

تجربیات سانسور داریوش فرهنگ در هنر ایران

داریوش فرهنگ، بازیگر و کارگردان پیشکسوت ایرانی، در برنامه «ساطور» به مرور کارنامه ۵۶ ساله خود پرداخت و از تجربیات مختلف سانسور در آثارش سخن گفت. او اشاره کرد که چه قبل و چه بعد از انقلاب، با محدودیت‌های بسیاری مواجه شده است. فرهنگ اجرای نمایش «دایره گچی قفقازی» را مثال زد که هم در زمان ساواک و هم پس از انقلاب برایش مشکل‌ساز شد. به گفته او، سانسور نه تنها خلاقیت هنرمندان را می‌کشد، بلکه به مخاطبان نیز توهین می‌کند.

• مقاومت در برابر سانسور: فرهنگ توضیح داد که به اندازه بهرام بیضایی نبوده تا در برابر سانسورها مقاومت کند و ترجیح داده آثارش اجرا شوند.
• تغییر دیالوگ‌ها: در فیلم «طلسم» مجبور شدند دیالوگ «او به من عاشق است» را به «او به من محبت دارد» تغییر دهند.
• ملاقات با ترانه علیدوستی: فرهنگ از ملاقات خود با ترانه علیدوستی در زندان اوین گفت و اینکه به او توصیه شد برای جلوگیری از حضور دیگر هنرمندان، به آنجا نرود.
• انتقاد از صداوسیما: او تلویزیون را مختص کودکان چهار تا پنج ساله دانست و گفت نصیحت‌های پیش پاافتاده آن برای بزرگسالان قابل قبول نیست.
• توقیف فیلم «باشو غریبه کوچک»: فرهنگ پرسید چرا این فیلم پنج سال توقیف شد و آیا واقعاً ضد جنگ بودن آن توجیهی برای این کار بود.

«سانسور یعنی کشتن سلیقه، ذوق، ظرافت، عقاید و خلاقیت افراد که متفاوت با من فکر می‌کنند.» «الان طوری شده که خود مسئولان درباره بحران‌های اقتصادی حرف می‌زنند و دیگر لازم نیست روشنفکران صدایشان را بالا ببرند.»

در نهایت، فرهنگ تأکید کرد که سانسور در هر شکل آن، مانع رشد هنری و فرهنگی جامعه می‌شود.