عفو معیاری ۱۴۰۴: تحول در سیاست کیفری قوه قضاییه

عفو معیاری ۱۴۰۴: رویکردی جدید در عدالت کیفری

عفو معیاری ۱۴۰۴ به عنوان فراگیرترین تصمیم قضایی سال‌های اخیر، تحولی اساسی در سیاست کیفری ایران ایجاد کرده است. این عفو که به مناسبت میلاد پیامبر اعظم(ص) و امام جعفر صادق(ع) با موافقت رهبر انقلاب و پیشنهاد رئیس قوه قضائیه اجرا شد، حدود ۶۰ تا ۷۰ هزار زندانی را در سراسر کشور تحت پوشش قرار می‌دهد. نقطه عطف این عفو، شمولیت آن برای محکومان امنیتی است که در دوره‌های پیشین معمولاً از چنین تصمیماتی مستثنا بودند.

• کاهش جمعیت زندان‌ها و هزینه‌های دولتی
• تقویت اعتماد عمومی و انسجام اجتماعی
• تلفیق عدالت و رأفت در دستگاه قضایی
• توجه ویژه به زندانیان سیاسی و امنیتی
• ایجاد فرصت بازگشت به زندگی عادی برای محکومان

رحمت‌الله نوروزی، عضو کمیسیون اجتماعی مجلس: «در شرایط کنونی، گذشت و همدلی می‌تواند اثر مثبتی بر انسجام اجتماعی و کاهش تنش‌های سیاسی داشته باشد»

هادی طحان‌نظیف، سخنگوی شورای نگهبان: «این رویکرد حقوقی و هوشمندانه می‌تواند هم عدالت کیفری را محقق و هم سرمایه اجتماعی را تقویت کند»

این اقدام نشان‌دهنده تغییر نگرش نظام قضایی به سمت بازاجتماعی‌سازی محکومان و توجه به ابعاد انسانی مجازات‌ها است. اگرچه عفو معیاری گام مهمی است، اما کارشناسان بر ضرورت اصلاحات ساختاری در حوزه‌های اقتصادی و اجتماعی برای کاهش ریشه‌های جرم تأکید دارند.