مجمع اصحاب چلوکباب؛ جمع پربار فرهنگی دهه ۴۰
زندگی‌نامه سیدحسین خدیوجم، مصحح و مترجم نامدار ایرانی که از کارگاه نجاری تا محافل علمی راه یافت و آثار ماندگاری از غزالی را ترجمه و تصحیح کرد.
زندگی‌نامه سیدحسین خدیوجم: از مکتب‌خانه تا دانشگاه
سیدحسین خدیوجم، مصحح، مترجم و پژوهشگر برجسته ایرانی، در سال ۱۳۰۶ در مشهد متولد شد. او که از کودکی با فقر و سختی دست‌وپنجه نرم می‌کرد، در پنج‌سالگی به مکتب‌خانه رفت اما به دلیل شرایط مالی مجبور به ترک تحصیل و اشتغال در مشاغلی مانند درودگری و بنایی شد. خدیوجم در یادداشتی از این دوران نوشته: “در آغاز جوانی گذران زندگی دشوار بود و شوق دانستن بسیار؛ ناگزیر روزها تن به کار دادم و شب‌ها دل به کتاب سپردم.”
- در بیست‌سالگی به عتبات عالیات سفر کرد و بر زبان عربی مسلط شد
- در سال ۱۳۲۷ به عنوان آموزگار زبان عربی مشغول به کار شد
- در سال ۱۳۳۴ بدون داشتن تحصیلات رسمی، وارد دانشگاه فردوسی مشهد شد
- پس از فارغ‌التحصیلی در کتابخانه ملی ایران مشغول به کار شد
- با چهره‌هایی مانند ایرج افشار و پرویز ناتل‌خانلری همکاری کرد
ایرج افشار درباره او گفت: “خدیوجم نمونه‌ای درخشان از خودساختگی بود؛ از کارگاه درودگری تا محافل علمی راه یافت.”
دکتر غلامحسین یوسفی نوشت: “خدیوجم با وجود مراتب فضل و معروفیت، بسیار فروتن و پاکیزه‌خوی بود.”
بخش عمده شهرت خدیوجم به دلیل غزالی‌پژوهی اوست. وی ۱۵ سال از عمرش را صرف تصحیح و ترجمه “احیاء علوم‌الدین” غزالی کرد و در طول زندگی حرفه‌ای خود ۲۸ عنوان کتاب منتشر نمود. خدیوجم در ۲۵ مهر ۱۳۶۵ درگذشت و در جوار آرامگاه غزالی در طوس به خاک سپرده شد.