ایران در ایستگاه پایانی برجام و چالش فروش نفت

وضعیت ایران پس از انقضای قطعنامه ۲۲۳۱

تحلیل حاضر به بررسی وضعیت ایران در آستانه انقضای قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت می‌پردازد. بیانیه وزیر امور خارجه ایران بیشتر نمایشی و معطوف به فضای داخلی ارزیابی شده و تغییری در مواضع بین‌المللی ایجاد نمی‌کند. همزمان، کشورهای مختلف آمادگی خود را برای فعال‌سازی مکانیسم اسنپ بک (بازگشت تحریم‌ها) اعلام کرده‌اند. به‌طور خاص، موقعیت چین و روسیه به عنوان اعضای باقی‌مانده در برجام به دلیل رای مثبت آن‌ها به قطعنامه‌های قبلی شورای امنیت، بسیار ضعیف است و امکان وتو کردن بازگشت تحریم‌ها را ندارند.

• ابهام در فروش نفت به چین: کاهش اخیر فروش نفت ایران به چین و احتمال تغییر روند آن با توجه به روابط چین و آمریکا، یکی از بزرگ‌ترین نگرانی‌های تهران است.
• فعال‌سازی خودکار اسنپ بک: بر اساس مفاد قطعنامه ۲۲۳۱، در صورت تخطی ایران از تعهدات (مانند افزایش غنی‌سازی بالای ۳.۶۷ درصد)، مکانیسم بازگشت تحریم‌ها به‌طور خودکار و بدون نیاز به رای‌گیری فعال می‌شود.
• تغییر ژئوپلیتیک منطقه: تحولات منطقه خاورمیانه از اکتبر ۲۰۲۳ به ضرر ایران بوده و شرایط "نه جنگ، نه صلح" باعث تشدید انزوای اقتصادی و سیاسی کشور شده است.

بیانیه وزیر خارجه بیشتر ناظر به مسائل داخلی است و تغییر در سیاست‌های سازمان ملل ایجاد نخواهد کرد.

ادامه شرایط نه جنگ نه صلح برای ایران اصلا مطلوب نخواهد بود. زیرا ما هر روز در انزوای اقتصادی و سیاسی بیشتری پیش خواهیم رفت.

در پایان، نویسنده بر لزوم اقدامات جدی ایران برای تغییر این روند تاکید کرده و معتقد است مشکلات عمیق با آمریکا و اسرائیل تنها از طریق مذاکرات مستقیم و نه وساطت دیگر کشورها قابل حل است.