آمار رسمی بیکاری گمراه‌کننده است: چگونه کمترین نرخ بیکاری در سال‌های پس از تحریم و کرونا به دست آمد؟
مرکز آمار ایران نرخ بیکاری تابستان ۱۴۰۴ را ۷.۴ درصد اعلام کرده که کمترین رقم در دهه‌های اخیر است، در حالی که اقتصاد در بدترین شرایط قرار دارد. کارشناسان معتقدند آمارهای رسمی گمراه‌کننده هستند.
تحلیل چالش‌های آمار اشتغال در ایران
آمارهای رسمی بیکاری در ایران که نرخ ۷.۴ درصدی برای تابستان ۱۴۰۴ اعلام شده، در تضاد کامل با شرایط واقعی اقتصاد کشور قرار دارد. اقتصاد ایران با تورم بالای ۳۰ درصد، رشد اقتصادی منفی و تشدید تحریم‌ها روبرو است، اما نرخ بیکاری به کمترین سطح در دهه‌های اخیر رسیده است. به گفته کارشناسان، این تناقض ناشی از ساختار اشتغال غیررسمی (۶۰ درصد مشاغل) و پایین بودن نرخ مشارکت اقتصادی است.
- نرخ مشارکت اقتصادی پایین عامل اصلی کاهش ظاهری بیکاری است
- مشاغل غیررسمی و کارکنان مستقل ۳۶.۸ درصد شاغلان را تشکیل می‌دهند
- در بحران‌هایی مانند کرونا، شاغلان غیررسمی به جای بیکار شدن از جمعیت فعال خارج می‌شوند
- مقایسه با کشورهای دیگر نشان می‌دهد نرخ مشارکت ایران (۴۷.۸ درصد) بسیار پایین‌تر از میانگین جهانی (۶۴ درصد) است
- اگر نرخ مشارکت استان‌ها یکسان فرض شود، نرخ بیکاری واقعی بسیار بالاتر خواهد بود
امیرعباس آذرم‌وند: "آمارهای رسمی حوزه اشتغال گمراه‌کننده هستند و سیگنال غلط به سیاستگذار می‌دهند."
محمدتقی فیاضی: "با فرض نرخ مشارکت ۶۰ درصدی، نرخ بیکاری واقعی به حدود ۳۸ درصد خواهد رسید."
این گزارش نشان می‌دهد که اتکای صرف به نرخ بیکاری بدون در نظر گرفتن ساختار اشتغال و نرخ مشارکت، می‌تواند منجر به قضاوت نادرست و سیاست‌گذاری اشتباه در حوزه اشتغال شود.