چرا خودروسازان ایران مونتاژکار شدند؟ تولید هر خودرو ۲۰۰۰ دلار ارز مصرف می‌کند

صنعت خودروسازی ایران و چالش‌های ارزبری

مرکز پژوهش‌های مجلس در گزارش جدید خود اعلام کرد که تولید هر خودرو در ایران به طور میانگین ۲۰۰۰ دلار ارز مصرف می‌کند. این گزارش نشان می‌دهد که نبود یک نظام انگیزشی کارآمد و منسجم به ویژه در ارتباط با ساختار تعرفه‌ای، باعث شده صنعت خودروسازی ایران به سمت مونتاژکاری پیش برود. به جز دو خودروساز بزرگ کشور (ایران خودرو و سایپا)، سایر شرکت‌های فعال تمایل چندانی به داخلی‌سازی قطعات ندارند و فعالیت آنها بر پایه واردات قطعات آماده و مونتاژ نهایی است.

• وابستگی به واردات قطعات باعث افزایش ارزبری خودروها شده است
• نظام قیمت‌گذاری دستوری منجر به ضرر و زیان خودروسازان می‌شود
• تحریم‌های بین‌المللی و خروج شرکای خارجی از چالش‌های اصلی است
• عدم تناسب بین افزایش قیمت خودرو و نهاده‌های تولید مشکل‌ساز شده
• رشد شدید قیمت نهاده‌های تولید مانند ورق فولاد و مواد پتروشیمی

مرکز پژوهش‌های مجلس تأکید کرد: «نبود یک نظام انگیزشی کارآمد و منسجم به ویژه در ارتباط با ساختار تعرفه‌ای باعث شده صنعت خودروسازی ایران به سمت مونتاژکاری پیش برود.»

گزارش نشان می‌دهد: «تداوم این شرایط نه تنها مانع اصلاح ساختار مالی این شرکت‌ها شده، بلکه روند زیان‌دهی آنها را نیز تشدید کرده است.»

این گزارش نشان می‌دهد که ترکیبی از عوامل ساختاری و محیطی شامل تحریم‌ها، کسری نقدینگی، نوسانات ارزی و اختلالات زنجیره تأمین، صنعت خودروسازی ایران را با چالش‌های جدی مواجه کرده است.