خاطرات زندان احسان نراقی از کاخ شاه تا زندان اوین

خاطرات احسان نراقی از زندان اوین

احسان نراقی، مشاور فرح پهلوی و پژوهشگر ایرانی، در کتاب «از کاخ شاه تا زندان اوین» به توصیف تجربیات خود در زندان اوین پس از انقلاب اسلامی می‌پردازد. وی با حفظ آرامش و خوش‌بینی، دوران حبس را سپری کرد و به تحلیل روابط انقلابیون غیرروحانی با روحانیون پرداخت. نراقی معتقد بود که انقلابیون غیرروحانی از نیروی عظیم روحانیون برای سرنگونی شاه استفاده کردند، اما پس از کسب قدرت درصدد حذف آن‌ها برآمدند. او در زندان با دیگر زندانیان به تبادل اطلاعات می‌پرداخت و سعی می‌کرد با تحلیل‌های خوش‌بینانه، امید به آزادی را در میان آن‌ها زنده نگه دارد.

• ملاقات‌های خانوادگی به عنوان لحظات حیاتی برای زندانیان توصیف شده‌اند که هر سه هفته یکبار و به مدت ده دقیقه انجام می‌شد.
• اسدالله لاجوردی، دادستان کل دادگاه انقلاب، با رفتار محجوب و مهمان‌نوازانه خود زندانیان را متحیر می‌ساخت، در حالی که مسئولیت اعدام ده‌ها محکوم را بر عهده داشت.
• رهبران اسلامی با استفاده از نمادهای مذهبی و مفهوم شهادت در شیعه، موفق به جذب مخالفان جوان و تضعیف دشمنان داخلی و خارجی شدند.

"شما از نیروی عظیم روحانیون استفاده کردید تا توده‌ها را علیه شاه بشورانید. پس چگونه می‌خواستید بدون وجود روحانیون، انقلاب را اداره کنید؟"

"حالت محجوب و بزرگوارانه لاجوردی زندانیان را متحیر می‌ساخت، به طوری که مشکل می‌شد تصور کرد همین مرد ترتیب اعدام ده‌ها نفر را داده است."

نراقی در نهایت بر این باور بود که روحانیون با دفاع از استقلال و تمامیت ارضی کشور، همانند ملی‌گرایان عمل کرده‌اند و نقش مهمی در مقابله با تجزیه‌طلبی ایفا نموده‌اند.