شاخصه‌های عرفان ناب و رهزن‌هایی به نام عرفان از دیدگاه امام عسکری(ع)
مقاله‌ای از حجت‌الاسلام هادی سروش درباره ویژگی‌های عرفان ناب اسلامی در دوران امام عسکری(ع) و شناسایی عرفان‌های کاذب مبتنی بر سه شاخصه توحیدگرایی، تفکرگرایی و احسان‌گرایی
شاخصه‌های عرفان ناب در مکتب امام عسکری(ع)
در دوره امام عسکری(ع) که دوران ظهور عرفان‌های متعدد بود، مسئله عرفان امری مخفی نبوده است. امروزه نیز با توجه به رواج عرفان‌های مختلف، شناخت عرفان ناب ضروری است. عرفان تجربه درونی انسان از معنویت است که از آغاز خلقت وجود داشته و مخصوص جغرافیای خاصی نیست.
- توحیدگرایی: عرفان ناب اسلامی بر اساس توحید محض است و با مریدبازی و دکان‌بازی مخالف است
- تفکرگرایی: عرفان حق در مقابل تفکر نیست و امام عسکری(ع) عبادت را در کثرت تفکر می‌دانستند
- احسان‌گرایی: عارف ناب از جامعه کناره‌گیری نمی‌کند بلکه به احسان و نیکوکاری می‌پردازد
امام عسکری(ع) فرمودند: “دو خصوصیت است که چیزی بر آن برتری نیافته: ایمان به خدا و سودمند بودن برای برادران”
ابن عربی می‌گوید: “معرفت برای همت تصرف نمی‌کند، هرچه معرفت بالا رود، تصرف با حکمت کم می‌شود”
با این سه شاخصه می‌توان عرفان ناب اهلبیتی را شناسایی و عرفان‌های دروغین را رسوا نمود.